Waterplanten

Tevreden voeren we weg van de steiger in de Lorentzhaven bij Harderwijk. De dieseltank vol en de diesel voor een gereduceerde prijs. Onze vrienden lagen met hun motorboot bij de gemeente-haven alwaar we snel besloten door te varen naar Huizen. Bij het naar buiten varen volgen we het schip van onze vrienden. J.D. vindt het leuk om stukjes af te steken, we volgen hun schip braaf, denkend dat hij weet wat hij doet. Was het niet de wijze raad van onze zoon, ' altijd je eigen vaarplan maken en niet blindelings vertrouwen op wat een ander doet?' Het is er ondiep en de waterplanten die van goede grond en licht houden vinden er een uitstekende voedingsbodem. Waterplanten met lange taaie stengels laten zich niet zomaar in hun rust verstoren door een draaiende schroef. Zowel het schip van onze vrienden als ons schip werden gegrepen door de stengels als wilden ze ons duidelijk maken; 'sukkels kunnen jullie niet kaartlezen, dit is ons leefgebied!' 

Rommel in de schroef, we merkten het direct, doordat er bij een hoger toerental van de motor iets tegen de romp sloeg. Ik dacht eerst nog dat het de schroefas was, maar dat bleek gelukkig niet het geval. De remedie was een paar keer hard achteruit slaan, waardoor de plantenstengels het voor gezien hielden en ons loslieten. J.D. moest te water om de stengels handmatig te verwijderen. 

In de Gouwzee bij Marken en Volendam groeit Fonteinkruid als kool op een pas bemeste akker. Een geweldige plaag voor alles wat vaart en is voorzien van een werkende schroef. Het is daar eveneens niet diep en het water is er helder. Mooi voor de roofvissen die zich daar prima voelen door het goede zicht en de mogelijkheid om je achter een waterplant verdekt op te stellen. 

In Friesland heb ik nog geen Fonteinkruid gezien, ik vermoed dat het water te modderig is. Waterlelies liggen  in de zomer mooi zichtbaar op het wateroppervlak, waar ze met hun brede platte bladeren het zonlicht consumeren.  Er om heen varen is meestal eenvoudig en tevens een lust voor het oog. 

Leuk om met elkaar op te varen, even kijken of we iets harder kunnen en als het vaarwater breed genoeg is om naast elkaar te varen. We zijn op weg naar Loosdrecht en maken in de haven van Huizen een tussenstop. Prima plek, nog erg rustig en een zeer uitgebreide Lidl om de hoek. 

Voorzien van verse groente, croissants en andere victualiën stomen we verder richting Muiden alwaar we na een kwartier wachten door de sluis geschut worden. Het laatste stuk van de traag-stromende Vecht tot aan Muiden  toont zich aan weerszijden volgestouwd met een grote variatie aan woonschepen. In het gedeelte na Nigtevecht verder stroomopwaarts wordt het landschap aantrekkelijker. De rijke mensen van het Gooi etaleren hun bezit breed, gezien de prachtige landhuizen en schitterend onderhouden tuinen met koepelprieeltjes. We zien overal luxe sloepjes blinkend onder het groene lover dat zich uitwaaierend boven het water van de Vecht uitspreidt. 

Er wordt gebaggerd, we mogen niet harder varen van stapvoets, 6 km per uur. Het schiet niet op maar wie heeft er hier haast?

Voor de Mijndensesluis liggen we met 6-7 kleinere en grotere schepen te wachten. Eenmaal in de sluis worden we vergast op publiek dat onder het genot van bier en rosé al datgene wat in de sluis ligt becommentarieert. Men vindt het niet juist dat ik op het voorschip de lijn aan de bolder bevestig en vasthoudt, daar hoort de vrouw te staan. De man-vrouw rolverdeling volgens Gooise sloepen-normen is ongetwijfeld nog wat conservatief, de man stuurt en de vrouw doet de touwtjes. We proberen daar langzamerhand wat verandering in te brengen door van rol te verwisselen. Op het zeilschip was het duidelijk eenvoudiger, Nienke, die het beste kon zeilen, ik, meer de man van de techniek en het navigeren. 

We liggen in één van de trekgaten op de Loosdrechtse plassen bij het huisje van de zus en zwager van Nienke. Er is nog steeds een beetje olielekkage bij de motor. Erg vervelend, maar niet

schadelijk. De monteur van Vetus in Oud Loosdrecht zal het a.s. dinsdag verhelpen. 

De was is gedaan en Nine Marit mag even rusten. 

Op het stromend water van de IJssel

Voor het eerst voeren we op een stromende rivier met de Nine Marit. Vanaf het Zwarte Water eerst door de Goot en het Ganzendiep naar de sluis bij IJsselmuiden. Een mooi ouderwets smal sluisje met hef- deuren. Daarna het stromende water van de IJssel op.  

Valt best mee, ik had het me lastiger voorgesteld. De 2-3 km per uur stroom tégen bleek makkelijk te compenseren met ons schip. Met een op 2000 toeren draaiende motor voeren we 10 km per uur(SOG) over de grond gemeten. Bij de kribben merkte ik dat er veel dwarrels in het water zitten, de opgaande en de neergaande stroom tussen de kribben hebben daar ruzie. Te dicht langs die kribben maakt het sturen lastig.

We varen een stuk verder stroomopwaarts richting Zwolle en Hattem. Beide komen we tot de constatering dat de IJssel vanaf het water nog mooier is dan we dachten. Met onze vrienden uit Hattem varen we nog een stuk verder de IJssel op, een genoeglijk tochtje. 

Geconcentreerd varen is meditatie, volledig in het nu, met aandacht voor de omgeving en de bewegingen van het schip. De grote vrachtschepen die ons tegemoet of achterop komen met hun imposante boeg- en hekgolven vergen al mijn oplettendheid. 

Opvallend is dat we vaak zien dat de vrouw achter het stuurrad zit, gezeten in de stuurstoel hoog in het midden van de kajuit. Blijkbaar is de gelijkwaardigheid qua stuurmanskunst op de binnenvaart groter dan in het wegverkeer. Het lijkt me knap lastig om zo'n monster-groot binnenvaart-schip door de bochtige IJssel te sturen, als ik zie hoe ze scheef wegschuivend een bocht door dweilen. 

Rustig voortglijdend door het afwisselende landschap van de Gelderse IJssel wanen we ons in het buitenland. Wie zei ook al weer dat motorboot-varen saai is?

Ondanks dat de peilstokkoker is gerepareerd blijft er helaas nog wat olie lekken. We hebben er stevig de pest over in, nu we niet verder naar het zuiden kunnen maar eerst in het noorden moeten blijven voor de expert van Vetus.

Toegeven aan de veranderde omstandigheden, kost ons moeite, maar de beloning van een  schitterende aanleg-plek die we vonden in de IJsseldelta, maakt alles weer goed. 

We dachten naar Urk te moeten varen om de monteur van Vetus tegemoet te komen. Onderweg zagen we in de buurt van Ketelhaven een ankerplek die mooi beschut lag. We mochten er echter niet aan de wal. Bo, de teckel, heeft dan een probleem, niet gewend, als hij is, om op ons toilet zitting te nemen. Een vraag aan de schipper van een voor anker liggende kotter bracht licht. Een eind terug zou een aanleg-steiger zijn op een eiland, speciaal voor hondjes en kleine kinderen die uitgelaten moeten worden. 

Iets verder naar het zuiden ligt inderdaad een eiland waar een paar schepen, verscholen achter een dam, het weekend vieren.

Er is plaats voor ons en we worden geholpen bij het aanleggen. 

Urk moet maar even wachten.

Niet het doel maar de weg brengt ons op onverwachte plekken. 

Op het strandje spelen twee blonde meisjes, af en toe gilletjes slakend en eindeloos met elkaar kletsend zoals meisjes van 10-12 jaar dat kunnen. 

Om het even liggen we afgemeerd bij dat strandje op Hasselø in Zweden, waar de kinderen in het water spelen en de barbecues worden opgestookt om worstjes en hamburgers te gaan roosteren.

Wie weet komen we er nog eens met de Nine Marit. 

Lichtvleugelig dansend boven het wateroppervlak komt een visdiefje naar ons toe. Hij strijkt neer op een meerpaal achter ons schip. Hij heeft een visje in zijn rode bek, maar eet het niet op. Na een korte rustpauze vliegt hij weg. Op weg naar?

Een zilverreiger staat roerloos aan de waterkant gefocust op een hapje dat argeloos te dichtbij komt. Twee zwanen schikken hun verenkleed om vervolgens een avondmaal bijeen te scharrelen in het ondiepe water.

De wind gaat slapen, de golven vlakken af. We zien hoe een aantal cumulus-wolken naar het zuiden wegdrijven en plaats maken voor het egale blauw dat hun achtergrond vormde.

Voor het moment zijn we heel tevreden met wat er is. Nederland is mooi.

Steenwijk

Het motregent, de laaghangende wolken zijn donker aan de onderkant, zwaar van het vocht. De jachthaven van Steenwijk ligt er wat troosteloos bij. Er is weinig activiteit te bespeuren. Een man loopt met een bezem de steiger schoon te maken. In de verte schuiven motorboten voorbij richting het Beulakermeer.  We wachten op de monteur van Vetus. Hij gaat de koker van de peilstok, die lekte bij het carter, vervangen. Na de eerste motoruren merkten we dit euvel op, iets wat niet hoort bij een nieuwe motor. Het duurde lang voordat het onderdeel uit Duitsland arriveerde. 

Gisteren hebben Jan en Mark nog een paar verbeteringen aan ons schip aangebracht, waar we erg blij mee zijn, het middenraam gaat nu precies tot aan de onderrand van de 'hoed' open, zodat de ruitenwisser-stang er vrij van blijft. De afvoer in de keuken lekt niet meer en door wat extra ballast in de punt ligt het schip nu recht in het water. We zijn erg tevreden met de manier waarop deze klusjes attent en zonder morren tussen het andere werk gedaan werden. De Pollardboys hebben ons hart gestolen. 

Vanochtend realiseerde ik me dat het leven aan boord anders is. De ochtendroutine wordt nu bepaald door de indeling van het schip. Omdat douche- en wastafel-toiletruimte gescheiden zijn, is de volgorde waarin we gewend zijn om ons te wassen en te ontdoen van de afvalstoffen, verzameld gedurende de nacht, volledig in de war geschopt. Wie gaat eerst douchen, wie eerst naar de W.C. en wie mag eerst het optuigen voor de dag voltooien?  Douchen aan boord is een feestje, al mag dat van mij niet al te lang, de watervoorraad is beperkt. De douche is groter dat de douchecabine thuis in de badkamer. Ik heb nog geen aria's gehoord tijdens het badderen, maar dat gaat zeker gebeuren. 

Vanmorgen kwam het uit dat ik me pas na het uitlaten van teckel Bo ben gaan scheren. Een merkwaardige ervaring. Het ochtendritueel vindt gewoonlijk plaats zonder dat ik mijn gehoorapparaten in heb. Voor het eerst scheren met gehoorapparaten in klonk alsof ik behang van de muur scheurde. Nooit gedacht dat dat zo'n ruwe bezigheid was. Ik overweeg ernstig om een baard te laten staan, dat is sowieso de trend als ik al die bebaarde hoofden zie op de tv. 

Is het niet een 3 dagen groeisel, dan is het wel een vierkant-getrimde volle baard met daarboven een strak van de brillantine staande kuif met daarin een kaarsrechte scheiding. Zo'n kuif kan ik met mijn stoppelkop wel vergeten en een cavia op mijn kop zie ik ook niet zo zitten.

Zo zie je maar, afwijken van de routine brengt veel nieuwe ervaringen en verdieping. 

En wat gaan we nu verder doen?

Het plan is vanuit Steenwijk de wijde wereld in, eerst langs Giethoorn en dan verder. Waar we daarna uitkomen? Wie zal het zeggen. 

De voorraadkast puilt uit van allerlei etenswaar, en als we dat op hebben zijn er nog 4 plakken chocolade om te overleven als we per ongeluk mochten vastlopen of verdwalen in het uitgestrekte waterland dat we Nederland noemen.   

Het wachten is op de peilstok-koker-man.

De dwaalkat

Vanaf ons achterdek, het terras van ons varend onderkomen bezien we het uitzicht achter ons. Er ligt een fraaie overnaadse stalen vlet die er net als de Nine Marit heel nieuw uit ziet. Op de mast zit een professionele windmeter, een marifoonantenne en een gps-antenne.  De leguaan op de boog oogt als een pas geweven kokos-tapijt, vers uit Genemuiden. 

De twee mannen op de steiger (allebei een glas wijn in de hand) proberen met één hand de barbecue aan de praat te krijgen. Gelukkig staat de wind bij ons op de kop en hebben we geen last van de petroleum dampen die vooraf plegen te gaan aan de vrijkomende dampen bij het cremeren van worsten en andere technische delen van het varken of het rund.

Er is een kat aan boord, een oude poes. De oudere man met het glas wijn in zijn hand, legt uit. De poes is 25 jaar(sic) en heeft last van zwerfdrang. Bij voorkeur stapt zij aan boord op andere schepen als het donker is, daarbij de bewoners van die schepen de stuipen op het lijf jagend met zijn ongenode bezoek. Wat zij daar zoekt is onduidelijk, maar dat vind ik wel vaker van katten, ze laten niet gauw merken wat er in hun omgaat. De man vertelt verder; ze nemen daarom op voorhand maatregelen.

De steiger wordt geblokkeerd met een houten plaat, samengesteld uit losse delen, een lastig te nemen schutting, alleen te passeren door het water, een medium waar katten niet dol op zijn. 

Het passeren van die barrière door de opvarenden van het tweede schip achter ons, is dan ook een hele klus. Eerst moet de oude poes gevangen worden om haar in haar bewegingsvrijheid te beperken. Dat lukt redelijk vlot, al geeft het slachtoffer wel luidkeels te kennen er niet van gediend te zijn. Oma poes laat zich niet zomaar aan haar bed kluisteren. Vervolgens moeten de botelingen van het tweede schip de barrière zien te nemen. Met  hulp van de beide mannen met hun glas wijn in de hand, wordt de aanval op de houten schutting op de steiger ingezet. De plaat wordt gelicht en een kwart slag gedraaid, als was het een draaideurtje. De mensen glippen er langs, waarna de twee mannen met hun glas wijn in de ene hand het schot met hun vrije hand terug plaatsen. 

De poes mag weer los.  

Ik vraag me af of de mensen van die vlet de houten schotten met voorbedachte rade aan boord hebben meegenomen. Of zijn het de vloerplanken die nu even in de boot ontbreken?  

Intussen is de jongste telg van het vlet-gezelschap met een totebel bezig het avondmaal voor de poes te verzorgen.

 Als je het presteert om als kat 25 jaar te worden en ook nog de fut hebt om 's nachts te flierefluiten op naburige schepen heb je een vers visje wel verdiend.  

Vastgelopen

Terwijl we rustig over een uithoek van het Sneeker Meer tuften, hoorden we een kreet, een kreet om hulp. Wild zwaaiend werd onze aandacht getrokken door een al wat oudere dame met een volle bos grijs haar en haar man, die op zijn hoofd slechts spaarzaam begroeid was. 

Ze stonden op het dek van hun Staverse jol die vastgelopen was aan de grond.

De redder in mij sprong verheugd op. We voeren naar hen toe en ik overlegde met Nienke hoe we deze bergingspoging zouden aanpakken.

De vrouw met de grijze bos haar stond al klaar met een tros op het achterdek, maar dat leek ons geen goed idee.  We zeiden dat we liever onze eigen tros wilden gebruiken. Ik manoeuvreerde ons scheepje met de kop in de wind naast de Staverse jol.  De man op het voordek liet de door Nienke toegeworpen tros in het water vallen. Na nog een paar pogingen greep de man eindelijk de tros en belegde hem op de voorste bolder van zijn schip. Op ons achterdek had Nienke de tros inmiddels  bevestigd. 

Tijd om te gaan trekken. Langzaam vooruit varend spanden we de kabel, de tros was tot 'kabel' gepromoveerd. De Staverse jol zat goed vast op een hard stuk zand vlak bij de punt van een landje. Eerst rustig trekken, geen beweging. Wat meer gas, nog geen beweging. Vertwijfeld stonden de beide oudjes  hun teleurstelling te verbijten. Ik gaf nog wat meer gas, de motor van de Nine Marit gromde, het schroefwater borrelde woest onder het achterschip. Langzaam zag ik dat we vooruit gingen en zag hoe de jol loskwam. Triomfantelijk gooiden we de tros los en voeren we weer op ons zelf, de twee op de jol blij achter ons latend.

Die nacht droomde ik weer aan het werk te zijn. Ik was arts-assistent chirurgie en had net een kind van zijn blinde darm verlost.

De droom deed me terugdenken aan een gevoel dat ik had toen ik in opleiding was tot arts.

In mijn 5de jaar mocht ik wegens een gebrek aan artsen in Duitsland vakantiewerk doen in het ziekenhuis van Leer, net over de grens bij Nieuweschans. 

Na al die jaren studeren uit de boeken, mocht ik eindelijk praktisch werk verrichten. Voor een jonge arts, nog niet eens echt afgestudeerd, kreeg ik de zorg voor een zaal met chirurgische patiënten. 

Ik draaide mee op de poli en mocht mee opereren. Mijn ego als mensenredder groeide naar grote hoogte en ik voelde me heel wat belangrijker dan de junior co-assistent op de universiteit in Groningen. 

Tot op dié dag dat ik weer met de voeten op de grond werd gezet.

Als gebruikelijk werd er iedere dag door de Chefartzt, de oberartzt en de arts-assistenten zaal-visites gelopen. Ik liep daar ook in mee, achteraan; de hiërarchie moest wel gehandhaafd worden.

Ik bleef staan bij een bed, waarin een man met een been in een halfgips lag. Hij had een etterende wond op zijn scheenbeen. Zo te zien was de wond aanvankelijk gehecht geweest maar secundair ontstoken geraakt. Op het scheenbeen helen wonden slecht, maar dat wist ik toen nog niet. 

Op mijn vraag wie die wond gehecht had, er zeker van dat die persoon een grove fout had gemaakt, zei de man: 'Das haben Sie gemacht, Herr Dokter'.  

Op die plek, daar voor dat derde bed links in de zaal ben ik van mijn redders-fantasie en mijn hoogmoed genezen. 

Op de polikliniek had ik de wond op het scheenbeen van deze man gehecht zonder de man zelf te hebben gezien. Het been kreeg alle aandacht maar niet de de mens, in de overtuiging dat ik het goede deed.

Niet eerder hebben we de kans gehad een ander schip los te trekken. 

Bij de bouw van ons schip  twijfelde ik of de 85 pk motor wel sterk genoeg zou zijn. Dat het lukte om een schip van 7 ton los te  trekken met de Nine Marit, prikkelde bij mij het oude gevoel van 'belangrijk' zijn, van 'dat kan ik wel, dat fiksen we even'. 

Een oud gevoel dat terug komt in een droom. 

Ik ben blij dat we deze mensen met hun Staverse jol  konden helpen.

Ik weet nu zeker dat onze motor sterk genoeg is.